Onychyliza to odstający paznokieć, czyli płytka paznokciowa odwarstwiająca się od łożyska, pod którą zbiera się powietrze. Zjawisko to ma przede wszystkim mało estetyczny wygląd – paznokieć zmienia bowiem kolor na biały albo żółtawy, nie widać spod niego różowego tła będącego oznaką zdrowia paznokci, a pomiędzy płytką a łożyskiem poza powietrzem mogą znaleźć się zanieczyszczenia oraz złuszczająca się keratyna z płytki.
Na skróty: - Czym jest onycholiza - Przyczyny - Onycholiza nabyta - Pierwotna i wtórna - Onycholiza polekowa - Leczenie onycholizy - Zapobieganie onycholizy
Czym jest Onycholiza?
Dodatkowo w zależności od przyczyny onycholizy pod brzegiem płytki paznokcia gromadzi się dodatkowo pogrubiona skóra, co powoduje jej deformację. Najczęściej onycholiza nie jest natomiast bolesna. Ból może pojawić się w przypadku, jeśli paznokieć odwarstwi się zbyt daleko w stronę macierzy paznokcia. Choroba ta może występować zarówno na paznokciach u rąk, jak i u nóg, a najczęściej dotyka dorosłych kobiet, zwłaszcza tych, które posiadają dość długie paznokcie narażone na uderzenia w różne powierzchnie bądź stosują nazbyt często dość inwazyjne zabiegi kosmetyczne.
Przyczyny powstawania onycholizy
Przyczyn powstawania tego zjawiska jest wiele. W zależności od nich należy w różnych sposób podejmować leczenie onycholizy. Onychyliza może pojawić się więc:
– jako efekt urazu – stłuczenia lub uderzenia w paznokieć
– jako efekt mikrourazu pojawiającego się przy zbyt dynamicznej pracy pilniczkiem bądź dłutkiem w trakcie robienia manicure
– w wyniku podważania paznokciem różnych powierzchni bądź wykręcania śrub
– jako efekt niestarannie wykonanego manicure lub przedłużania paznokcia metodą akrylową przez nałożenie zbyt ciepłej masy
– jako efekt noszenia zbyt ciasnych butów lub butów na wysokim obcasie
– w efekcie treningu sportowego: biegów długodystansowych, gier zespołowych lub tenisa
– w efekcie zażywania niektórych leków – wtedy mamy do czynienia z tzw. onychylizą polekową
– w wyniku infekcji grzybiczej, zakażenia bakteryjnego lub wirusowego
– jako objaw choroby skóry lub chorób układowych.
Onycholiza nabyta – przyczyny i leczenie
Onychyliza nabyta nie jest powodowana infekcjami, a czynnikami zewnętrznymi: mechanicznymi lub chemicznymi prowadzącymi do odwarstwienia się płytki paznokcia. Onycholiza nabyta wymaga przede wszystkim usunięcia odwarstwionej płytki paznokciowej, aż do miejsca przylegania jej do łożyska. W procesie leczenia należy usunąć też czynniki powodujące to zjawisko, np. zbyt ciasne buty czy zbyt silnie działające środki chemiczne. Łożysko warto oczyścić i pobudzić stosując diamentowy frez lub opatrunki hydrożelowe lub hydrokoloidowe utrzymujące stan wilgotności w tym miejscu. Leczenie onycholizy mogą przyspieszyć także dostępne bez recepty w aptekach suplementy diety wzmacniające płytkę paznokcia i zawierające takie składniki, jak skrzyp polny, pokrzywa, ekstrakty drożdżowe oraz inne niezbędne minerały i witaminy.
Onycholiza pierwotna i wtórna – jak leczyć
Onychyliza pierwotna dotyka osób, które zbyt często i zbyt intensywnie stosują zabiegi kosmetyczne na paznokcie, jak manicure, pedicure, zbyt silne rozpuszczalniki lub środki nawilżające. W ostatnim czasie powodowana jest też często przez nadmierne stosowanie środków pielęgnujących paznokcie, jak odżywki zawierające formaldehyd, w trakcie stosowania których koniecznie należy robić przerwy. Pojawia się najczęściej u kobiet posiadających długie paznokcie, które w większym stopniu są narażone na urazy mechaniczne.
Leczenie w przypadku onycholizy pierwotnej polega przede wszystkim na usunięciu odwarstwionej płytki paznokciowej do łożyska i wyeliminowanie zbyt intensywnych zabiegów kosmetycznych, zastępując je naturalnymi środkami pielęgnującymi paznokcie, jak olejek rycynowy czy olejek z drzewa herbacianego do kupienia w aptece. Długie paznokcie należy obciąć na krótko, choć też nie nadmiernie krótko, a dłonie chronić w trakcie wykonywania różnych czynności domowych dwiema parami rękawiczek: bawełnianych i gumowych, aby nie narażać płytki na nadmierne zawilgocenie i zabrudzenie.
Onychyliza wtórna jest z kolei efektem chorób dermatologicznych (jak łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, wyprysk kontaktowy, liszaj płaski lub łysienie plackowate), zażywania niektórych leków czy chorób układowych (jak nadczynność lub niedoczynność tarczycy, rak płuc, niedokrwistość, cukrzyca lub choroba naczyń obwodowych). Onycholizę mogą powodować także drożdżaki, pleśnie i dermatofity, wirus HPV lub wirus opryszczki. Warto więc dokładnie obserwować, co dzieje się z paznokciem. Jeśli przybiera on odcienie od bieli, przez żółć po brązy – może to być objawem grzybicy. Oznaką zapalenia wirusowe będą z kolei grudki i brodawki pojawiające się wokół paznokcia, a zaczerwienienia i zmiany zapalne – infekcji na tle bakteryjnym.
W przypadku onychylizy wtórnej leczenie musi przede wszystkim obejmować konsultację lekarską w celu ustalenia przyczyn wystąpienia choroby. W zależności od choroby, na skutek której paznokcie atakuje onycholiza, dobiera się odpowiednią drogę leczenia. I tak, w przypadku problemów z tarczycą, pacjenci będą przyjmować leki regulujące gospodarkę hormonalną, a jeśli powodem onycholizy będą infekcje paznokci lekarz zaleci środki przeciwdrobnoustrojowe.
Onycholiza polekowa
Zażywanie niektórych leków także może być przyczyną odwarstwiania się paznokcia, nazywanego wtedy onycholizą polekową. Może się ona pojawić w wyniku leczenia łuszczycy przez psoraleny, trądziku leczonego retinoidami doustnymi, choroby nowotworowej w leczeniu której stosuje się chemioterapeutyki czy też zażywania leków moczopędnych. Onycholiza polekowa może być także objawem ubocznym przyjmowania antybiotyków z grupy tetracyklin, którymi także leczy się choroby skórne.
Leczenie onycholizy
Leczenie onycholizy zależy od czynników, które ją spowodowały. W przypadku onycholizy nabytej lub pierwotnej wystarczy uzbroić się w cierpliwość – dochodzenie paznokci do pierwotnego stanu trwa bowiem dość długo: od czterech do sześciu miesięcy, a w przypadku paznokci u stóp nawet dwa razy dłużej – i wyeliminować czynniki, które ją spowodowały. W przypadku tych odmian onycholizy, paznokcie prędzej czy później odzyskują zdrowy wygląd.
Proces regeneracji paznokci można wspomagać stosując olejek z drzewa herbacianego o właściwościach bakteriobójczych, grzybobójczych i wirusobójczych. Nakładanie go pod paznokieć przynajmniej dwa razy dziennie powinno znacząco przyspieszyć proces leczenia onycholizy. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na nakładanie go na noc, kiedy nie myjemy tak często rąk i olejek ma szansę wniknąć w płytkę paznokci.
W przypadku onycholizy wtórnej spowodowanej grzybicą lub innymi infekcjami leczenie ordynuje dermatolog. O stan paznokcia można natomiast zadbać wykonując zabieg leczniczego manicure lub pedicure u dobrej specjalistki w tej dziedzinie. Paznokcie mogą podlegać procesowi rekonstrukcji wykonywanej dzięki nałożeniu terapeutycznej masy żelowej. Po jej wyschnięciu i utwardzeniu poleruje się ją na kształt paznokcia. Onycholizę wtórną wywołaną innego rodzaju chorobami należy leczyć razem z nimi u specjalisty w danej dziedzinie. Także w tym przypadku można poddać się rekonstrukcji płytki paznokciowej w gabinecie kosmetycznym.
Onycholiza – jak zapobiegać ?
Onycholiza może niestety powracać, bywa bowiem także uzależniona względami genetycznymi. Aby jej zapobiec, warto zadbać o stan swoich paznokci obcinając je raczej na krótko, nie stosując zbyt inwazyjnych zabiegów kosmetycznych, a raczej kierując się w stronę bardziej naturalnej pielęgnacji paznokci. Osoby mające skłonność do pojawiania się onycholizy powinny więc unikać takich zabiegów kosmetycznych, jak manicure żelowy, akrylowy bądź hybrydowy, ze względu na zawarte w nich substancje chemiczne i dość agresywny proces ich ściągania. Wskazane jest dla nich bardziej używanie specyfików wzmacniających płytkę paznokcia, jak serum regeneracyjne bądź olejki, choćby wspomniany już olejek z drzewa herbacianego. Łożysko paznokci należy utrzymywać w czystości i suchym otoczeniu. Z tego też względu doradza się ochronę rąk w trakcie wykonywania czynności domowych z użyciem środków chemicznych poprzez nałożenie rękawiczek bawełnianych i gumowych.
Zachęcam również do obejrzenia krótkiego materiału: