Problemy trawienne to jedne z najczęstszych dolegliwości występujących w społeczeństwie. Przyczyniają się do nich zarówno zmiany organiczne w obrębie układu pokarmowego, jak i przejściowe zaburzenia czynnościowe, których doświadczyć można sezonowo podczas rodzinnego biesiadowania i które wynikają ze złych nawyków żywieniowych.
Zgaga
Zgaga ma miejsce, kiedy zawartość żołądka wymieszana z kwasem solnym dostaje się do przełyku. Doświadcza się wtedy nieprzyjemnego doznania w postaci pieczenia za mostkiem, które może dochodzić nawet do gardła. Dzieje się tak, ponieważ kwas solny działa drażniąco na nabłonek przełyku, który nie jest przystosowany do kontaktu z tego typu treścią. Ponadto zgaga nie jest chorobą, ale objawem choroby refleksowej przełyku, która polega na obniżeniu napięcia w obrębie dolnego zwieracza przełyku i zarzucania do niego treści żołądkowej.
Zgaga zwłaszcza u starszych osób może wymagać wykonania badania endoskopowego przełyku, które pozwala ocenić zmiany w obrębie śluzówki. Leczenie zgagi polega na unikaniu pokarmów, które ją wywołują, objadania się i późnego spożywania kolacji, a także na redukcji masy ciała. Dodatkowo ulgę mogą przynieść środki neutralizujące kwas solny, zwiększające napięcie dolnego zwieracza przełyku oraz łagodzące dolegliwości żołądkowe np. Iberogast.
Niestrawność
Niestrawność, czyli dyspepsja, ma najczęściej związek z zaburzeniami czynnościowymi, czyli takimi, które nie mają odzwierciedlenia w badaniach obrazowych tj. endoskopia przewodu pokarmowego. Objawia się w postaci bólu w nadbrzuszu, uczucia zalegania pokarmu w obrębie żołądka po posiłku, odbijania, wczesnego uczucia sytości, które nie pozwala dokończyć posiłku, braku łaknienia, a nawet nudności i wymiotów.
Przyczyny dyspepsji czynnościowej nie są do końca poznane i mogą wynikać ze sposobu odżywiania np. zbyt obfite lub nieregularne posiłki, ciężkostrawne lub nieświeże jedzenie, a także z palenia papierosów, nadużywania alkoholu i kawy, a nawet stresu.
Leczenie niestrawności opiera się na wyeliminowaniu czynników, po których zauważamy zaostrzenie dolegliwości, oraz zmianie trybu życia. Dodatkowo można sięgnąć po leki zobojętniające i hamujące wydzielanie kwasu solnego, a także środki prokinetyczne, czyli przyspieszające opróżnianie żołądka.
Wrzody żołądka
Żołądek zbudowany jest z wielowarstwowej mięśniówki pokrytej nabłonkiem, który wyściela błona śluzowa pełniąca funkcję ochronną przed kwasem i sokami trawiennymi. Stany zapalne w obrębie żołądka, nadużywanie alkoholu, ostro przyprawione jedzenie, nadużywanie leków z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) oraz infekcje bakteryjne (głównie Helicobacter pylori) mogą zniszczyć tę warstwę ochronną i spowodować uszkodzenia na powierzchni żołądka. Najbardziej charakterystycznym uszkodzeniem błony śluzowej żołądka są wrzody, których głównym objawem jest ból lub dyskomfort w nadbrzuszu, ustępujący po spożyciu pokarmu.
Leczenie polega na przyjmowaniu preparatów neutralizujących kwas solny w żołądku tzw. inhibitorów pompy protonowej (IPP) lub H2-blokerów oraz w przypadku stwierdzonego zakażenia eradykacji bakterii przy pomocy terapii wielolekowej z antybiotykiem.
